Jaki jest skład mleka matki?

Karmienie mlekiem kobiecym, to najwłaściwszy sposób żywienia niemowląt. Według specjalistów najlepiej zaspokaja potrzeby rozwijającego się dziecka. Dowiedz się, jaki jest skład i właściwości mleka matki na różnych etapach karmienia.

Kobiece mleko jest pokarmem niezwykłym. Jego skład, konsystencja, a nawet kolor zmienia się w zależności od etapu rozwoju małego człowieka. W zależności od potrzeb malucha zmienia się ilość niezbędnych składników odżywczych tak, aby zaspokoić aktualne potrzeby rosnącego dziecka.

Mleko przedporodowe

Organizm matki zaczyna produkować mleku już w trakcie ciąży. Jest to mleko przedporodowe i jego produkcja rozpoczyna się między 16. a 22. tygodniem. Jest to spowodowane zwiększoną ilością progesteronu, hormonu wytwarzanego w trakcie ciąży przez komórki ciałka żółtego, a w późniejszej fazie przez łożysko. Mleko przedporodowe bogate jest głównie w białko oraz w mniejszych ilościach w laktozę, glukozę i tłuszcze.

Siara

W pierwszej dobie po urodzeniu dziecka pojawia się siara, która idealnie zaspokaja potrzeby noworodka. Jest to dość gęsty płyn o zabarwieniu żółtym, dzięki zawartościi bata-karotenowi. Siara jest bogata w białko, ale w odróżnieniu od białka znajdującego się w mleku dojrzałym, nie pełni ono funkcji odżywczej, a przede wszystkim ochronną. Połowa białek to immunoglobuliny. Organizm dziecka dopiero ok. 3. miesiąca życia potrafi samodzielnie wytwarzać niewielkie ilości przeciwciał. Do tego czasu zawarte w siarze przeciwciała osadzają się na błonie śluzowej jelita cienkiego, tworząc swoistą barierę ochronna przed drobnoustrojami. Stanowią naturalną szczepionkę, działają przeciwgrzybicznie i przeciwzapalnie.

Siara odgrywa ważną role w dojrzewaniu układu pokarmowego zawiera czynniki wzrostu, które wpływają na wytwarzanie komórek nabłonka w przewodzie pokarmowym, co w konsekwencji sprzyja tworzeniu prawidłowej flory bakteryjnej. Dzięki właściwościom przeczyszczającym pomaga wydalić smółkę.

Siara jest bogata w witaminy – A, B1, B2, B3, B6, B12, C, D3, a także w kwas foliowy oraz sole mineralne magnez, potas, wapń, żelazo i selen.

Mleko wcześniacze

Pojawia się u kobiet, które urodziły przedwcześnie. Jest bardziej kaloryczne. Zawiera hormony, większe ilości immunoglobuliny, kwasów tłuszczowych, cholesterolu a także białka, magnezu czy żelaza. Jego specyficzny skład dostosowany jest do potrzeb wcześniaków. Dłużej przypomina siarę i dopiero po około 4.-6. tygodni zbliża się składem do mleka matki, która urodziła w terminie.

Mleko przejściowe

Pojawia się ono w następstwie siary. Nie jest tak gęste a kolorem przypomina mleko dojrzałe. Jest bardziej kaloryczne od siary zawiera też więcej białek, laktozy i tłuszczów. Odznacza się natomiast mniejszą ilością białek i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach niż siara. Po około 2 tygodniach od porodu mleko przejściowe przeistacza się w mleko dojrzałe.

Mleko dojrzałe

Mleko dojrzałe jest bardziej wodniste od mleko przejściowego. Różni się też kolore. Nie jest tak żółte jak siara, tylko bardziej przejrzyste, o lekko niebieskim zabarwieniu. Jego skład różni się w zależności od etapu karmienia niemowlaka. W pierwszej kolejności z piersi wypływa rzadkie, wysokocukrowe, wodniste mleko. Dopiero po wypiciu pierwszej porcji maluch otrzyma bardziej kaloryczne tłuste mleko, którym się najada. To właśnie dlatego tak ważne jest przy karmieniu piersią, aby maluch opróżnił „całą pierś”. W ten sposób dostanie wszystkie niezbędne składniki zawarte w maminym pokarmie.

Inny skład ma również mleko nocne. Jest ono bardziej kaloryczne, zawiera więcej tłuszczu niż mleko, którym karmione jest niemowlę w ciągu dnia. Jest go też więcej. W nocy szczególnie zaleca się przystawienia dzieci, które mają problemy z nabraniem odpowiedniej masy ciała. Dzięki spożywaniu mleka nocnego dziecko lepiej śpi. Odznacza się ono większym stężeniami tryptofanu, a dzięki niemu produkcji melatoniny odpowiedzialnej, za jakość snu.

Mleko dojrzałe nie traci swoich właściwości. Choć z czasem przestaje być podstawą jadłospisu dziecka na każdym etapie rozwoju maluch jest cennym źródłem wartości odżywczych i ochronny immunologicznej.

Jaki jest skład mleka kobiecego?

Mleko matki jest bogate we wszystkie niezbędne składniki potrzebne do rozwoju dziecka. Znajdują się w nim:

• Białka – stanowiące główny składnik odżywczy. Białko zawarte w mleku matki ma lekką strukturę i jest dobrze przyswajalne przez rozwijający się organizm. Wpływa również na rozwój mózgu i tkanek oka. Wiąże żelazo, a także hamuje namnażanie się bakterii E. Coli i Salmonelli.
• Węglowodany - odpowiadają za prawidłowy rozwój dziecka, narządów wewnętrznych i prawidłowe kształtowanie się układu nerwowego. Są źródłem energii.
• Tłuszcze - dzięki nim dziecko dostaje odpowiednią ilość kalorii będących źródłem energii, pełni role budulca.
• Cholesterol - wpływa na budowę mózgu u dziecka, rozwój układów enzymatycznych i układu nerwowego.
• Bakterie - dzięki nim rozwija się prawidłowa flora bakteryjna u dziecka. Przeciwdziałają namnażaniu się drobnoustrojów chorobotwórczych
• Witaminy- w mleku matki znajdują się witaminy A, B12, C, D3, E, K, kwas foliowy i pantotenowy.
• Mikroelementy i sole mineralne – w matczynym mleku znajdują się w proporcjach dostosowanych do wydolności nerek niedojrzałych jeszcze u młodego organizmu. Bioprzyswajalność żelaza znajdującego się w mleku kobiecym wynosi 70%, natomiast w przypadku mleka krowiego wynosi jedynie 25%. Dzieci karmione naturalnie rzadziej cierpią z powodu niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza. Wapń obecny w mleku matki wpływa na mineralizację kośćca – zapobiega krzywicy u dzieci. Mleko bogate jest również w miedź, cynk, czy magnez wchłaniane w odpowiednich ilościach przez rosnący organizm.
• Czynniki wspomagające odporność - chronią rozwijający się organizm przed patogenami.
• Czynniki wzrostowe - dzięki którym namnażają się komórki przewodu pokarmowego, skóry i dojrzewają tkanki mózgowe. Mleko kobiece bogate jest w hormony regulujące procesy energetyczne.
• Woda – będąca podstawowym składnikiem mleka. Na ilość wody w mleku wpływa klimat. Im cieplejszy tym mleko jest bardziej wodniste

Zbilansowana dieta to sposób na to, aby w mleku matki znalazły się w odpowiednich proporcjach wszelkie niezbędne składniki odżywcze potrzebne do prawidłowego rozwoju malucha. Ważnej jest, aby dieta młodej mamy była urozmaicona i zdrowa. Jeżeli maluch nie ma alergii z jadłospisu karmiącej nie ma potrzeby eliminowania produktów alergizujących.