Szczepienia ochronne niemowląt i dzieci

To jedno z największych dobrodziejstw medycyny. Dzięki szczepionkom, nasz organizm wytwarza odporność na choroby, które jeszcze sto lat temu były śmiertelne. Pierwsze wkłucia noworodek otrzyma już w szpitalu, dobę po narodzinach. Kolejne szczepienia dziecko otrzyma podczas wizyt w przychodni.

Pamiętaj: wszystkie szczepienia konsultuj z pediatrą i szczep tylko zdrowe dziecko. Jeśli masz podejrzenie, że u dziecka rozwija się nawet lekka infekcja, lepiej odłóż szczepienie na potem.

Jak działa szczepionka?

Szczepionka zawiera zarazki lub ich toksyny, (ale pozbawione swoich właściwości chorobotwórczych). Kiedy dostaną się one do organizmu, układ odpornościowy zaczyna się bronić, wytwarzając swoiste przeciwciała. W ten sposób powstaje tzw. „pamięć immunologiczna", dzięki której przy kolejnym zetknięciu się z zarazkiem, układ odpornościowy dziecka szybciej go rozpoznaje i zaczyna wytwarzać przeciwciała.

Jakich chorób można uniknąć, dzięki szczepieniom?

Gruźlica

Najczęściej atakuje płuca (do jej objawów należy plucie krwią, ból w klatce piersiowej), choć może też prowadzić do upośledzenia układu nerwowego, kostnego albo krwionośnego. To jedna z najczęstszych śmiertelnych chorób zakaźnych, niestety wciąż obecna w Polsce.

WZW B

Wirusowe zapalenie wątroby typu B, zwane też żółtaczką wszczepienną, może doprowadzić do marskości wątroby, a nawet do rzadko wyleczalnej choroby nowotworowej. Najczęściej zarazki rozprzestrzeniają się podczas drobnych zabiegów w szpitalu lub przychodni (pobrania krwi, wkłuć przed operacją). Dzięki szczepieniom liczba chorych na WZW B od wielu lat systematycznie maleje.

Tężec

To wyjątkowo groźna dla niemowląt choroba, spowodowana przez bakterię, obecną w odchodach zwierząt i ludzi. Do charakterystycznych objawów tężca należą skurcze mięśni (zwłaszcza przełyku i karku) i wysoka gorączką. Choroba może prowadzić do trudności w oddychaniu, trwałych przykurczy mięśni, a nawet śmierci.

Błonica

To ostra, bakteryjna infekcja, której pierwszymi objawami jest lekka gorączka, nalot na migdałkach, ból gardła i powiększenie węzłów chłonnych. Błonica często kończy się poważnymi powikłaniami, np. chorobami serca lub układu nerwowego, które mogą nawet  prowadzić do śmierci. Z tego powodu szczepionka przeciw błonicy jest jedną z pierwszych, które podaje się dziecku.

Krztusiec

Ta jedna z najczęstszych dziecięcych chorób zakaźnych jest szczególnie niebezpieczna dla niemowląt. Objawy krztuśca na początku przypominają zwykłe przeziębienie, ale stopniowo nasilają się, prowadząc nawet do ciężkich napadów kaszlu, wymiotów, a nawet drgawek. Krztusiec może mieć wyjątkowo ciężkie powikłania: zapalenia płuc, zapalenia mózgu, uszkodzenia słuchu albo trwałego porażenia kończyn.

Polio

Choroba może prowadzić do porażenia nóg, rąk albo układu oddechowego. Ten wyjątkowo niebezpieczny wirus jeszcze kilkadziesiąt lat temu dziesiątkował populację Europy, dziś, dzięki szczepieniom, na naszym kontynencie nie występuje w ogóle.

Zakażenie bakterią HiB

Od kilku lat szczepionka przeciwko HiB jest obowiązkowa dla wszystkich niemowląt. HiB to bakteria, która może spowodować m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, zapalenie płuc lub stawów, a także sepsę, czyli zakażenie bakteryjne całego organizmu. Na niebezpieczeństwo zakażenia się bakterią HiB najbardziej narażone są niemowlęta i najmłodsze dzieci.

Odra

Od kilku lat ta choroba zakaźna nie występuje w całej Europie. Na szczęście – bo kiedy jeszcze była obecna, mogła prowadzić do zapalenia mózgu, a w najbardziej dramatycznych przypadkach do śmierci.

Świnka

Zakażenie wirusem powoduje obrzęk ślinianek przyusznych, lekką gorączkę, bóle mięśni i złe samopoczucie. Najbardziej popularnym powikłaniem po śwince jest zapalenie opon mózgowych, jąder lub jajników, a także ucha środkowego i trwałe upośledzenie słuchu.

Różyczka

Jedna z najpopularniejszych dziecięcych chorób zakaźnych. Często przebiega bezobjawowo, albo z lekką wysypką i nieco podwyższoną temperaturą. Zarażenie się różyczką w pierwszym trymestrze ciąży może prowadzić do ciężkich uszkodzeń płodu, dlatego szczepienie jest powtarzane u dziewczynek w wieku szkolnym, zalecane jest także jego powtórzenie kilka miesięcy przed planowaną ciążą.

Uwaga! Dobę po szczepieniu dziecko może mieć podwyższoną temperaturę, być marudne, lekko ospałe. Miejsce szczepienia może być lekko obrzęknięte. W razie potrzeby podaj mu lekkie leki przeciwbólowe, a w miejscu wkłucia przyłóż okład z sody oczyszczonej (łyżeczka na szklankę wody). Jeśli zły humor, brak apetytu, gorączka lub opuchlizna utrzymują się kilka dni po szczepieniu, koniecznie skonsultuj się z  pediatrą.

Lista szczepień nieobowiązkowych zalecanych dzieciom:

Są nieobowiązkowe, ale lekarze radzą, aby je wykonać. Chociaż czasem (np. w przypadku pneumokoków) koszt szczepionki jest dość wysoki, to jednak korzyści z zaszczepienia dziecka mogą być ogromne.

1. Pneumokoki

To bakterie, które u dzieci zazwyczaj wywołują zapalenie opon rdzeniowo-mózgowych, płuc, sepsę (nazywaną także posocznicą).

2. Ospa wietrzna

Jest groźna zwłaszcza dla najmłodszych dzieci. Powikłania po ospie to m.in. schorzenia neurologiczne, a nawet sepsa, która może doprowadzić do śmierci.

3. Grypa

Co roku przygotowywana jest nowa szczepionka, w odpowiedzi na wciąż mutującego się wirusa. Lekarze coraz częściej zalecają tę szczepionkę już półrocznym niemowlętom, bo właśnie u najmłodszych dzieci grypa mogłaby spowodować groźne powikłania (np. zapalenie mózgu).

4. Rotawirus

To groźne i bardzo popularne wirusy, wywołujące infekcje układu pokarmowego: ostre biegunki i wymioty, które mogą prowadzić do odwodnienia. Pierwsza dawka szczepionki przeciwko rotawirusom powinna być podana do szóstego tygodnia po narodzinach.

KALENDARZ SZCZEPIEŃ