Jak zapobiegać infekcjom układu moczowego u dzieci – 7 sprawdzonych rad

Infekcja dróg moczowych u dzieci to bardzo powszechna dolegliwość. Nieleczona może prowadzić do groźnych powikłań.

Podpowiadamy, jak ją zdiagnozować, leczyć, a przede wszystkim, co zrobić, by chronić malca przed zakażeniem.

Infekcję układu moczowego wywołują najczęściej bakterie Escherichia coli, które przedostają się z przewodu pokarmowego do cewki moczowej. Zapalenie zazwyczaj obejmuje cewkę moczową i pęcherz, ale przy cięższym przebiegu może przenieść się na moczowody i nerki. 

Objawy u noworodków i niemowląt:

• częste oddawanie moczu,
• gorączka,
• zmiana koloru i zapachu moczu,
• brak apetytu,
• wymioty,
• niepokój, rozdrażnienie,
• nadmierna senność,
• brak przyrostu masy ciała.

Objawy u dzieci:

• częste oddawanie moczu,
• zmiana koloru i zapachu moczu,
• odczuwanie szczypania podczas oddawania moczu,
• gorączka,
• ból podbrzusza lub dolnej części pleców podczas oddawania moczu,
• zaczerwienienie w okolicy zewnętrznego ujścia cewki moczowej.

Zdarza się, że zapalenie przebiega prawie bezobjawowo. Może je sygnalizować jedynie przedłużający się stan podgorączkowy. Jeśli przy podwyższonej temperaturze, nie występuje katar, kaszel lub inne objawy wskazujące na infekcję dróg oddechowych, pobierz smykowi mocz do badania. Instrukcję znajdziesz w naszej poradzie: Jak pobrać mocz niemowlakowi – krok po kroku

Pamiętaj, że nie zawsze powyższe objawy muszą oznaczać kłopoty z pęcherzem. Malec częściej siusia niż dorosły, ma bowiem mniejszy pęcherz. Kolor ciemniejszy moczu może oznaczać, że dziecko wypija za mało płynów (wtedy mocz gęstnieje i zmienia swoją barwę ze słomkowej na ciemnożółtą) lub zjadło potrawę, która zabarwiła mocz, np. buraczki. 

Jak leczyć?

Gdy wyniki badania potwierdzą infekcję układu moczowego, udaj się do lekarza, a następnie podawaj malcowi przepisane leki (nie odstawiaj ich przedwcześnie, jak tylko ustąpią objawy). Po kuracji ponownie oddaj mocz do badania, by sprawdzić czy infekcja została doleczona. 

Podawaj dziecku wodę do picia oraz sok z żurawiny. Na rynku są również dostępne preparaty żurawinowe w syropie. Przed ich podaniem skonsultuj się z lekarzem. 

Zachęcaj malca do częstego siusiania i zadbaj o łatwy dostęp do toalety, aby zapobiegać przetrzymywaniu moczu. Podmywaj po każdym wypróżnieniu się wodą i delikatnym mydełkiem dla dzieci. Zastosuj ciepłą rozluźniającą kąpiel.
W konsultacji z lekarzem możesz wprowadzić suplementację witaminy C, która zakwasza mocz.

Jak zapobiegać: 

1. Dbaj o higienę narządów intymnych malca

Podcieraj smyka zawsze od przodu w kierunku tyłu, nigdy odwrotnie. Ta sama zasada dotyczy podmywania narządów płciowych. Podczas podmywania dziewczynce odchyl wargi sromowe, zaś u chłopca delikatnie zsuń napletek i umył żołądź.

Po każdym wypróżnieniu porządnie wyczyść narządy płciowe i pupę w każdym zakamarku, a przy biegunce podmyj malca żelem lub mydełkiem dla niemowląt i następnie wodą. 

2. Często zmieniaj pieluszki i chroń przed odparzeniem

Wybieraj te, które dobrze wchłaniają mocz i posiadają wkład żelujący. Stosuj maść przeciw odparzeniom. W przypadku podrażnień i odparzenia, przy zmianie pieluszki podmywaj dokładnie i osuszaj narządy płciowe i pupę miękkim papierowym ręcznikiem, a następnie nałóż na nie maść przeciwzapalną np. Tormentiol lub Sudocrem. Pozwalaj jak najczęściej malcowi poleżeć bez pieluszki. Dzięki temu zapewnisz podrażnionym miejscom dopływ powietrza i szybsze gojenie.

3. Podawaj często płyny do picia i zachęcaj do siusiania

Dzięki piciu dużej ilości płynów malec przepłukuje nerki i pęcherz, co zapobiega gromadzeniu bakterii w układzie moczowym. Częste oddawanie moczu, bez pośpiechu, powoduje opróżnianie pęcherza z zalegającego moczu i zmniejsza ryzyko zakażenia. 

Szczególnie zadbaj o dobre nawodnienie malca podczas upałów i infekcji przebiegających z gorączką lub biegunką. 

4. Przy i po leczeniu antybiotykami nie zapomnij o probiotykach

Antybiotyki prócz zabijania groźnych bakterii, wyjaławiają organizm z tych dobrych, niszcząc naturalną florę i sprzyjając infekcjom dróg moczowych. Dlatego podczas i po kuracji antybiotykowej podawaj dziecku probiotyk. Pamiętaj jednak, by zachować kilkugodzinny odstęp między podaniem antybiotyku i probiotyku, inaczej ten pierwszy zniszczy cenne bakterie drugiego. 

5.Zapobiegaj zaparciom 

Zaparcia, na skutek zwiększonej kolonizacji bakterii w jelitach, sprzyjają infekcji układu moczowego. Aby ich uniknąć, zachęcaj dziecko do jedzenia dużej ilości warzyw i owoców oraz do jak największej ilości ruchu. Dzięki temu jelita pracują sprawnie i malec robi kupki regularnie. 

6. Ogranicz cukier

Dieta bogata w węglowodany proste sprzyja zakażeniom układu moczowego. Cukier jest idealną pożywką dla bakterii. Dlatego ogranicz podawanie słodyczy, słodkich napojów i deserków zawierających sacharozę lub syrop glukozowo-fruktozowy. Unikaj dosładzania potraw. Naturalnie słodkie owoce wystarczą.

7. Zadbaj o odporność

Częstotliwość zapadania na infekcje, również te związane z układem moczowym zależy od ogólnego stanu malca. Dlatego pamiętaj, aby zadbać o jego odporność. Maluch powinien się wysypiać i mieć odpowiednio zróżnicowaną dietę bogatą w niezbędne składniki dla jego rozwoju. Niemowlę zaś chronią przeciwciała zawarte w mleku mamy – dlatego warto długo karmić piersią. 

8. Podawaj naturalny sok z żurawiny i wybieraj owoce bogate w witaminę C

Jeśli Twój malec ma tendencję do kłopotów w pęcherzem sięgnij po naturalny sok z żurawiny (ale nie słodzony syrop!), który zawiera dużą dawkę witaminy C mającej właściwości zakwaszające mocz. Dużo witaminy C zawierają również soki z róży, aceroli oraz takie owoce, jak kiwi i truskawki.